از سلیمان بن صرد خزاعی تا اکبر هاشمی رفسنجانی
سلیمان بن صُرَد خُزاعی، ملقّب به «ابومطرف» بزرگ طایفه «بنی خزاعه» در کوفه بود. بعضی او را صحابی رسول خدا (ص) و بعضی از بزرگان تابعان دانسته‌اند. او در جنگ صفین یکی از سرداران سپاه حضرت علی (ع) بود. وی در دوران غربت امام حسن مجتبی (ع) و در سخت‌ترین شرایط ایشان در حلقه‌ی اول یاران بود.
به گواه تاریخ او که یکی از بزرگان کوفه در زمان امام حسین (ع) و از صاحبان فتوا در میان شیعه بود، در قضیه قیام مسلم ابن عقیل کوتاهی کرد و در کربلا نیز شرکت نکرد. اما بعدها به اشتباه خود پی برد و در میان پنج نفر اصلی گروه رهبری توابین به عنوان رهبر شناخته شد. سرانجام وی در جنگ با امویان به شهادت رسید...
امام علی (ع) در جنگ صفین و پس از ماجرای قرآن بر نیزه کردن شامیان، خطاب به سلیمان فرمودند: "سلیمان! تو از افرادی هستی كه در انتظار شهادت به سر می‌بری و هرگز تغییری در عهد و پیمان خود نمی‌دهی!"
علی اکبر هاشمی رفسنجانی، یکی از یاران امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران است. وی در شورای انقلاب، وزیر کشور بود. پس از آن نیز در پست های مختلفی از جمله مجلس شورای اسلامی، ریاست جمهوری، ریاست مجلس خبرگان رهبری و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار گرفت.
به گواه همگان، وی یکی از موثرترین افراد در جمهوری اسلامی است. اما پس از قضایای انتخابات 88، وی بیشتر ترجیح داد مواضع دوپهلو اختیار کند و حتی در قضایای بسیاری نیز سکوت کرد. از این رو، وی مورد نکوهش مردم قرار گرفته است.
امام على(ع) او را مورد نكوهش قرار داد و فرمود: "تو در نصرت من ترديد و درنگ كردى؛ حال آن كه تو، به گمان من بيش از هركس ديگر سزاوار تقويت و استظهار من بودى! چه چيز تو را از كمك به اهل بيت پيامبر(ص) بازداشت؟ چرا به آنان كمك نكردى؟"
سليمان گفت: "اى اميرمؤمنان! از گذشته‌ها بگذر و مرا به خاطر گذشته سرزنش مكن و دوستى مرا نگهدار و مرا اندرز ده. هنوز كارهايى در پيش است كه مى‌توانى ضمن آن، دوستانت را از دشمنانت بازشناسى!"
پس سليمان خاموش شد و اندكى نشست. آنگاه برخاست و به مسجد نزد حسن بن على رفت و گفت: "آيا جا دارد از اميرمؤمنان به خاطر سرزنش و ملامتش شگفت زده نشوم؟"
سليمان گفت: "هنوز كارهايى فرا رو داريم كه در آن به نيزه‌هاى رخشان و شمشيرهاى آخته و رزم‌آورانى چون من نياز است؛ پس عدم حضور مرا در آوردگاه نبرد تبقيح نكنید و به اخلاص من ترديد روا مداريد."
امام حسن(ع) به او گفت: "خدا تو را مشمول الطاف خود كند! ما نسبت به تو بدگمان نيستيم!" [1]
حتی شيخ طوسى طبق آنچه از امام حسن(ع) نقل شده، مى‌گويد: "سلیمان بهانه‌اى دروغين براى عدم شركت خود ذكر كرده است!" [2]
سلیمان بن صرد خزائی و علی اکبر هاشمی رفسنجانی را از جهات مختلف میتوان با هم قیاس کرد. اول آنکه هر دو با اینکه در زمان "ولی زمان خود" مورد تشویق و حتی مورد ستایش قرار گرفتند اما اشتباهات آنها به قدری حساس بزرگ بوده که باعث ایجاد شکافی بزرگ و عمیق و یا زخمی جبران ناشدنی در بدنه اسلام و جامعه مسلمین شده است. دوم آنکه در فهم لحظه به دلایل مختلفی اشتباه کردند. اشتباهی که از نخبگانی در سطح این دو نفر پذیرفته نیست. رهبری در سخنانی که در جمع روحانیون مبلغان محرم داشتند با اشاره به نقش برجسته خواص در جامعه فرمودند: "شك خواص، پایه‌ى حركت صحیح جامعه‌ى اسلامى را مثل موریانه می‌جود. اینى كه خواص در حقایق روشن تردید پیدا كنند و شك پیدا كنند، اساس كارها را مشكل می‌كند!" [5]
با نگاهی به زندگانی سیاسی سلیمان بن
صرد خزاعی به عنوان یكی از برجسته‌ترین یاران ائمه علیهم‌السلام و آیت الله هاشمی رفسنجانی به عنوان یکی از یاوران امام خمینی و مقام معظم رهبری، میتوان
دریافت كه تنها دلیل عدم همراهی برخی خواص اهل حق با ولایت در مواقع حساس،
دنیاگرایی، عقده و كینه، حب مقام و... نیست. بلكه گاه یک اشتباه در فهم یا
لحظه‌ای تردید و شک در پیوستن به جبهه‌ی حق، می‌تواند باعث غربت حق و حقیقت
در جامعه و بروز تنش در جامعه اسلامی شود. چه بسا هنگامی كه این خواص و نخبگان به خود می‌آیند و از
كرده‌ی خود پیشمان می‌شوند، كار از كار گذشته باشد!
با تمام این اوصاف؛ امیدواریم آیت الله هاشمی رفسنجانی نیز همچون تمامی عاشقان حقیقت، مجموعه تلویزیونی مختارنامه را دیده باشد(!) و از آن درس عبرت بگیرد. سلیمان بن صرد خزائی با تمام اشتباهاتی که کرد در آخر با شهادت رفت و "عاقبت به شر" نشد. با توجه به شواهد جدید و مواضع جدید آیت الله هاشمی رفسنجانی درباره آنچه در بیست و پنجم بهمن ماه 89 توسط منافقان کوردل و معاندان نظام اسلامی اتفاق افتاد [6]، امیدواریم آیت الله هاشمی نیز با تاسی از سلیمان بن صرد خزائی عاقبت به خیر شود... الهی آمین.
پانویس:
1. وقعة صفين؛ ص 6
2. رجال الطوسى؛ ص 43
4. http://www.alborznews.net/fa/pages/?cid=10798
5. http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=8513
6. http://alef.ir/1388/content/view/96874
جایی برای نوشتن دغدغه، -اگر مشغله بگذارد-